Czym jest homeostaza?

Pojęcie homeostazy

         Homeostaza jest to zespół procesów zachodzących w organizmach żywych, które w celu zachowania stałych parametrów fizjologicznych wewnątrz organizmu utrzymują charakter ciągły, przy uwzględnieniu oddziaływania na organizm dynamicznie zmieniającego się środowiska zewnętrznego. Proces ten ma na celu utrzymanie życia i prokreacji. Homeostazę rozumie się jako wewnętrzną równowagę organizmu, w odniesieniu do warunków zewnętrznych. Warunki zewnętrzne są nam potrzebne do życia, jednak nie gwarantują przeżycia organizmu, stąd człowiek ochroniony jest od ich wpływu przez skórę, płuca, nerki i przewód pokarmowy. Utrzymując prawidłową homeostazę powinniśmy kontrolować parametry życiowe, m. in. ciśnienie tętnicze, temperaturę ciała, czy objętość płynów ustrojowych.

Kiedy dochodzi do zaburzeń homeostazy i jak to wiąże się z psychiką?

         Zaburzenia homeostazy mogą mieć różne podłoża, jednym z nich mogą być choroby genetyczne lub niewłaściwa budowa któregoś z organów wewnętrznych. Zaburzeniem tych procesów mogą być także zmiany środowiskowe, jak zanieczyszczenia powietrza. Inne czynniki to stres, zła dieta, niewielka lub zerowa aktywność fizyczna. Istotne w homeostazie jest utrzymywanie potrzeb fizjologicznych jako nadrzędnych. Ich prawidłowe wypełnianie powoduje, że działa też poprawnie nasza psychika. W momencie zaś, kiedy nasz organizm przechodzi przez choroby, infekcje, urazy lub zatrucia, wówczas wszystko to powoduje zaburzenie homeostazy, co powoduje, że kontrola nad zachowaniem równowagi organizmu zaczyna się chwiać. W momencie, kiedy czujemy się źle, nasza psychika automatycznie osłabia kondycję fizyczną.

Czym jest sprzężenie zwrotne w homeostazie?

         Prawidłowo funkcjonująca homeostaza u człowieka, opiera się na sprzężeniu zwrotnym, kontrolowanym przez układ nerwowy i hormonalny. Jest do dwukierunkowe przekazywanie informacji z komórek i tkanek.  Pierwszy kierunek jest ujemny, który działa w momencie kiedy, dany narząd lub hormon wysyła informację o zaprzestaniu działania innego narządu. Bardzo obrazowym przykładem może być działanie hormonów tarczycy. Tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3) są wydzielane pod wpływem tyreotropiny TSH. W momencie kiedy T4 i T3 są podwyższone, to zwiększa się też wydzielanie TSH. Drugi kierunek jest dodatni, który jest odpowiedzialny za zwiększanie lub zmniejszanie danej substancji. Dobrym przykładem, w którym można to zobrazować, jest proces laktacji i działanie prolaktyny. W momencie, kiedy dziecko zaczyna ssać mleko matki, zwiększa się wydzielanie prolaktyny, która zwiększa ilość pokarmu, tym samym zachęcając dziecko do pobierania coraz większej ilości pokarmu.

Źródła:

• https://www.essenz.pl/blogs/hemp/homeostaza/
• https://purehemp.pl/homeostaza/